काठमाडौं । जति जति आम चुनाव नजिकिँदैछ, माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डमा आफ्ना पूर्वसहकर्मीहरुसँग हात मिलाउन उति अधीरता बढ्दो छ । यस्ता साथीहरुको सूचीमा बाबुराम भट्टराईको नाम पहिलो नम्बरमै भेटिन्छ ।
तर, भट्टराई भने भयानक अलमलमा छन् । उपेन्द्र यादवसँगको जसपा यात्रामा बिराम लागेको छ । अगाडि जाने बाटोबारे उनीजत्तिकै अलमलमा छन्, उनका साथीहरु । भन्नलाई उनीहरु पार्टी पुनर्गठनमा जाने भन्दैछन्, तर यतिका दिनसम्म कुनै ठोस औपचारिक निर्णयमा पुगिसकेका छैनन् ।
बिहीबार बिहान प्रचण्डलाई खुमलटारको एक अपार्टमेन्टमा भेट्न जाँदा भट्टराईसँग राजनीतिक सौदाबाजीको कुनै ठोस प्रस्ताव थिएन । प्रचण्ड बरु नेकपा समाजवादी केन्द्र बनाएर भए पनि आउने चुनावमा एमाले अध्यक्ष केपी ओलीलाई ‘देखाइदिने’ मुडमा छन् । यस्तोमा भट्टराईले के गर्ने, प्रष्ट छैन ।
असार अन्तिमतिर (२८–२९) बोलाइएको भट्टराई पक्षको केन्द्रीय समितिको विस्तारित बैठकले उपेन्द्र यादवबाट जनता समाजवादी पार्टीको रुपान्तरण सम्भव नभएको निष्कर्ष निकाल्दै नयाँ पार्टी गठनमा जाने निर्णय गरेको थियो ।
निर्णयको झण्डै एक साता पुग्दै लाग्दा पनि विभिन्न विकल्पमा छलफल भइरहेको तर कुनै टुंगोमा अहिलेसम्म नपुगिएको भट्टराई समूहका नेताहरुले बताएका छन् । यद्यपि पहिले नै दर्ता भइसकेको ‘समावेशी लोकतान्त्रिक पार्टी’लाई भट्टराईले भूमिगत रुपमा सञ्चालन गरेको पाइएको छ ।
‘मेरो पछाडि धेरै कार्यकर्ता छन्, त्यसैले म उनीहरुलाई चटक्क छाडेर हिँड्न मिल्दैन । म उनीहरुलाई कुनै दैलोमा पुर्याएर मात्रै विश्राम लिन्छु’ निकटहरुसँग भट्टराईले भन्ने गरेका छन् ।
वैकल्पिक राजनीतिक शक्ति निर्माण गर्ने भनेर जसपाबाट निस्किएका भट्टराई आफूले सोचेका विभिन्न विकल्पमध्य कुनै एकमा निश्चित नहुन्जेल उक्त पार्टीलाई औपचारिक रुपमा सार्वजनिक गर्ने पक्षमा छैनन् ।
बाबुरामले सोचेका तीन विकल्प
जीवनका उत्तरार्द्धमा पनि झन्झटिलो बाटो रोजको भट्टराई आफैंले राजनीतिरुपी रथलाई लामो समय गुटाउने मनस्थितिमा छैनन् । तर, आफ्नो पछि लागेका नेता, कार्यकर्ताहरुलाई बिचल्ली पार्ने गरी बीचमै आफ्नो राजनीतिक जीवन स्थगित गर्ने पक्षमा पनि छैनन् ।
‘मेरो पछाडि धेरै कार्यकर्ता छन्’, निकटहरुसँग भट्टराईले भन्ने गरेका छन्, ‘त्यसैले म उनीहरुलाई चटक्क छाडेर हिँड्न मिल्दैन । म उनीहरुलाई कुनै दैलोमा पुर्याएर मात्रै विश्राम लिन्छु ।’
भट्टराई निकट नेताहरुका अनुसार पार्टीविहीनता पछिको अलमलपूर्ण अवस्थामा उनले तीन विकल्प सोचेका छन् । उनको पहिलो प्रयास अझै पनि जसपाबाट ४० प्रतिशत पुर्याएर नयाँ पार्टी गठन गर्ने र नेताहरुको सांसद पद जोगाउनेमा छ ।
त्यसका लागि उनले जसपाभित्रको प्रारम्भिक संघर्षमा आफूलाई साथ दिएका नेताहरुलाई फकाउने कोशिस गरेका छन् । नेताहरु राजकिशोर यादव, रामनरेश राय यादव, अमृता अग्रहरि, मृगेन्द्रकुमार सिंह यादव लगायतका नेताहरुलाई आफूहरुतिर तान्न सके ४० प्रतिशत पुर्याउन आकलन भट्टराईको छ । त्यो गर्न सके एउटा शक्तिसहित आगामी संघीय चुनावमा बार्गेनिङ गर्न सकिने उनको ठम्याइ छ ।
तर, उनी पक्षकै नेताहरुले पनि यो पहिलो विकल्पलाई त्यति सजिलो ठानेका छैनन् । ‘यो चाहिँ मृत सम्भावना हो’, भट्टराई पक्षका कार्यकारिणी सदस्य डम्बर खतिवडा भन्छन्, ‘यसको अब खासै अर्थ छैन । अब नयाँ पार्टी गठन गर्नेतिर जान्छौं ।’
पहिलो विकल्प सम्भव नभए भट्टराईले सोचेको दोस्रो विकल्प समाजवादी केन्द्र नामको पार्टी वा मोर्चा बनाउने हो । जसको वकालत उनले लामो समयदेखि गर्दै आएका छन् । यही मेलोमेसोमा भट्टराईले मंगलबार नेकपा माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’सँग छलफल गरेका थिए ।
छलफलमा प्रचण्डले माओवादी केन्द्रमै फर्किन आग्रह गरेका थिए । भट्टराईले त्यसलाई ‘हार्दिकतापूर्वक अस्वीकार’ गर्दै समाजवादी केन्द्र निर्माणमा जोड दिएको नेताहरुले बताएका छन् । बिहीबार सोही छलफलले निरन्तरता पाउँदा भट्टराईसँग एउटै अडान थियो, कम्युनिस्ट पार्टीमा नफर्किने ।
