मुस्ताङ । मुस्ताङमा विदेशबाट आयातित उच्चघनत्व प्रविधिमा आधारित हाईब्रिड जातको स्याउ खेती प्रणाली निकै फराकिलो बन्दै जान थालेको छ ।
स्थानीय जातका परम्परागत स्याउ बोटले भन्दा ईटालीबाट आयात गरिएको उच्चघनत्व प्रविधिमा आधारित हाईब्रिड स्याउ बोटले गुणस्तरीय र छिटोछरितो उत्पादन दिनसक्ने भएकाले यहाँका किसानले हाईब्रिड स्याउ खेतीलाई पछ्याउन थालेका हुन् ।
गतवर्षसम्म मुस्ताङका किसानले ८९० हेक्टर जमिनमा नयाँ हाईब्रिड जातका स्याउ विरुवा लगाईसकेका छन् । यसवर्ष थप जमिनमा हाईब्रिड जातका स्याउ विरुवा लगाउनेको संख्या बढ्दो रहेको कृषि ज्ञानकेन्द्र मुस्ताङले जनाएको छ ।
शुुरुवाती चरणमा मनाङ एग्रो कम्पनीले मनाङमा उच्चघनत्व प्रविधिमा आधारित हाईब्रिड स्याउ खेतीको परीक्षण गरेको थियो । २०७५ सालमा परीक्षण गरिएको मनाङ एग्रोको हाईब्रिड स्याउ खेती परीक्षण सफल भएको थियो ।
पछिल्लो समय मुस्ताङका पाँचै स्थानीय तहका किसानले स्थानीय जातका लोकल स्याउ खेतीलाई थाँती राख्दै हाईब्रिड स्याउ खेती गर्न थालेका छन । स्थानीय जातको स्याउ बोटको तुलनामा नयाँ प्रविधिको हाईब्रिड स्याउ बोटले दोब्बर उत्पादन दिने र यसले गुणस्तरीय तथा आकर्षक फल दिने भएकाले किसानको आकर्षण हाईब्रिड स्याउखेती बढेको हो । अहिले ग्रेगान बगरदेखि उच्चलेंकसम्म यसका विरुवाहरु रोपण गर्न थालिएको हो ।
मुस्ताङमा सबै खेतीयोग्य जमिनमा ५० वर्षसम्मका स्थानीय जातका स्याउ बोटहरु विद्यमान छन् । स्थानीय जातका स्याउको विरुवाले फल उत्पादन गर्न डेढ दशकसम्म लाग्ने र हाईब्रिड स्याउको विरुवाले रोपण गरेको दोश्रो वर्षमा फल दिने भएकाले यहाँ हाईब्रिड स्याउ खेती प्रणालीका प्रभाव बढेको हो ।
थोरै क्षेत्रफलमा धेरै विरुवा रोपण गर्न सकिने र यसको विकशित बोटले तीस केजीसम्म फल उत्पादन गर्ने कृषि ज्ञानकेन्द्रले बताएको छ ।
