काठमाडौं ,हरेक वर्ष अप्रिल ७ मा विश्व स्वास्थ्य दिवस मनाइन्छ। विश्व स्वास्थ्य दिवस २०२२ को नारा ‘हाम्रो ग्रह, हाम्रो स्वास्थ्य’ रहेको छ । शारीरिक, मानसिक, सामाजिक, भावनात्मक, वातावरणीय र आध्यात्मिक स्वास्थ्य गरी ६ प्रकारका प्राथमिक स्वास्थ्य हुन्छन् ।
यदि कसैको ६ प्राथमिक स्वास्थ्य ठीक छ भने, उसलाई स्वस्थ भनिन्छ। विश्व स्वास्थ्य सङ्गठनका अनुसार हरेक मानिसका लागि राम्रो स्वास्थ्य निकै महत्त्वपूर्ण हुन्छ। यसले मानिसहरूलाई धेरै तरिकामा मद्दत गर्दछ, किनकि स्वस्थ मानिसहरू लामो समयसम्म बाँच्छन् र अधिक उत्पादक हुन्छन्।
धेरै भयानक रोगहरूले संसारभरि लाखौं मानिसहरूलाई सताउँछ। त्यसैगरी आजको समयमा मानिसको अस्वस्थ जीवनशैली र गलत खानपानका कारण पनि धेरै समस्या देखिन थालेका छन् । यी समस्याका कारण हरेक मानिसको शरीरमा केही लक्षण देखिन थाल्छन् । त्यसैले हामी केही यस्ता संकेतहरू बताइरहेका छौँ, जसबाट तपाइँ थाहा पाउन सक्नुहुन्छ कि तपाइँको स्वास्थ्य बिग्रिएको छ र तुरुन्त ध्यान दिनुपर्छ।
१. अनावश्यक तौल घटाउने
अमेरिकन क्यान्सर सोसाइटीका प्रमुख क्यान्सर नियन्त्रण अधिकारी, एमडी रिचर्ड वेन्डरका अनुसार, यदि तपाईंले कुनै आहार वा व्यायाम परिवर्तन नगरी १० पाउण्डभन्दा बढी तौल गुमाउनुभएको छ भने त्यसको परीक्षण गर्नुपर्छ। प्यान्क्रियाज, पेट, अन्ननली वा फोक्सोको क्यान्सरले गर्दा अचानक तौल घट्न सक्छ
२. तपाईंको दाँतमा क्षति
युनिभर्सिटी अफ नर्थ क्यारोलिना स्कूलका ग्यास्ट्रोइंटेस्टाइनल (GI) विशेषज्ञ, एमडी इभान डेलनका अनुसार बारम्बार दाँत भाँच्ने मानिसहरूमा एसिड रिफ्लक्स हुन सक्छ। यसमा रहेको एसिडका कारण दाँत फुट्न थाल्छ ।
३. तपाईं घुराउनुहुन्छ
धेरैलाई चर्को स्वरमा घुर्ने बानी हुन्छ । कहिलेकाहीँ घुर्नेले निद्रा नलाग्ने हुन सक्छ र यो लाजमर्दो पनि हुन सक्छ। तर घुर्नु भनेको तपाईले सोचे जस्तो स्वस्थ हुनुहुन्न भन्ने संकेत पनि हुन सक्छ।
घुर्ने धेरै स्वास्थ्य अवस्थाहरूसँग सम्बन्धित छ जस्तै स्लीप एपनिया, अधिक वजन, हृदय रोग, GERD (ग्यास्ट्रोएसोफेगल रिफ्लक्स रोग), र स्ट्रोक। त्यसैले घुर्ने बानीको बारेमा आफ्नो डाक्टरसँग कुरा गर्नुहोस्।
४. छाला स्पष्ट छैन
छालामा दाग वा दागहरू हुनु पनि गम्भीर स्वास्थ्यको संकेत हुन सक्छ। यदि कसैलाई मुँहासे, चिलाउने समस्या छ भने शरीरमा केहि गम्भीर रोगहरू पनि हुन सक्छ। उदाहरणका लागि, खराब जीवनशैली, कम निद्रा, खराब खानपानका कारण निधारमा मुँहासे हुन्छ। अर्कोतर्फ, चिउँडो मुनि मुँहासे पेट सम्बन्धित समस्याहरूको कारण हो। त्यसैले यसतर्फ पनि ध्यान दिनुहोला ।
५. तपाईको आँखा सेतो हुँदैन
विशेषज्ञहरुका अनुसार यदि कोही स्वस्थ छ भने उसको आँखा सेतो देखिन्छ । तर यदि तपाईंको आँखा पहेँलो देखिन्छ भने, यो पित्त थैली, कलेजो, प्यानक्रियाज वा पित्त नली संग समस्या को संकेत हुन सक्छ। एकै समयमा, रातो आँखा पनि खराब स्वास्थ्यको संकेत हो।
६. नङ रङ
विज्ञहरुले नङ हेरेर तपाईको स्वास्थ्य थाहा पाउन सक्छन् । यदि तपाईंको हात र खुट्टाको नङको आकार, बनावट र रंग सामान्य छैन भने यसको मतलब तपाईं स्वस्थ हुनुहुन्न।
कहिलेकाहीँ धुम्रपान र निश्चित नेल पालिसको रंगले पनि नङ पहेँलो हुन सक्छ। तर विज्ञहरूका अनुसार नङको पहेँलो रङ खराब रक्तसञ्चार र तरल पदार्थको कमीका कारण हो।
७. तपाईं ग्यासयुक्त हुनुहुन्छ
यदि कसैको पेटमा बारम्बार ग्यास बनिरहेको छ भने त्यसको कारण उसको पाचन प्रक्रिया ठीक नहुनु हो । अर्कोतर्फ, यदि कसैले दिनमा १०-२० पटक ग्यास निस्किरहेको छ भने, उसले पनि तुरुन्तै विशेषज्ञलाई देखाउनुपर्छ। सायद तपाईले डाइटमा केहि यस्ता खानेकुराको सेवन गरिरहनुभएको छ, जसले गर्दा ग्यासको समस्या भइरहेको छ । यदि तपाईलाई पनि यस्तो समस्या छ भने तुरुन्तै डाक्टरलाई देखाउनुहोस् ।
८. तपाईं सधैं थकित हुनुहुन्छ
शरीरमा सधैं थकानले शरीरमा गम्भीर समस्या निम्त्याउन सक्छ। यदि कसैले क्याफिन बढी सेवन गर्छ वा गलत जीवनशैली अपनाउछ भने ऊ सधैं थकित रहन्छ। तर अर्कोतर्फ, यदि बिना कारण सधैं थकान छ भने, विशेषज्ञलाई भेट्नुहोस्।
सायद, तपाईले केहि यस्ता लक्षणहरू देख्दै हुनुहुन्छ, जसको कारण तपाई थकित हुनुहुन्छ। भविष्यमा यो समस्या नबनोस् भनेर समयमै यो समस्या समाधान गर्नु जरुरी छ ।लाइभ टिभ
